ایلان ماسک، چهره مشهور دنیای فناوری، به تازگی در توییتی گفته که هوش مصنوعی به زودی پزشکان و وکلا را “با اختلاف زیاد” شکست می‌دهد. این ادعا، مثل بسیاری از صحبت‌های قبلی ماسک، در رسانه‌ها حسابی جنجالی شد و واکنش‌های زیادی را برانگیخت. اما وقتی عمیق‌تر به ماجرا نگاه می‌کنیم، سوال اینجاست: آیا واقعاً هوش مصنوعی می‌تواند به این سرعت و به این سادگی جایگزین این مشاغل شود؟
صحبت‌های ماسک؛ یه توییت ساده یا حرفی برای آینده؟
صحبت ماسک صرفاً یک توییت بود و نه یک بیانیه رسمی. او در جواب به یک کاربر، این حرف را مطرح کرد، اما همین توییت، به سرعت به تیتر خبرگزاری‌ها تبدیل شد. اگرچه توییت‌های ماسک همیشه مهم هستند، نباید فراموش کرد که او سابقه‌ای طولانی در پیش‌بینی‌های بحث‌برانگیز دارد؛ پیش‌بینی‌هایی که خیلی وقت‌ها تحقق‌شان از آن چیزی که ماسک می‌گوید خیلی دورتر است.
وعده‌های قبلی ماسک؛ چرا نباید عجله کنیم؟
ایلان ماسک در سال ۲۰۱۳ اعلام کرد که خودروهای تسلا تا سال ۲۰۱۶ کاملاً خودران می‌شوند و راننده دیگر نقشی در هدایت خودرو ندارد. اما وقتی به ۲۰۱۶ رسیدیم، خبری از خودروهای کاملاً خودران نبود. ماسک دوباره وعده داد که تا پایان ۲۰۱۷ این امکان فراهم می‌شود.
این داستان ادامه داشت و در سال‌های ۲۰۱۸، ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و حتی ۲۰۲۲ نیز ماسک بارها تاریخ تحقق این وعده را تغییر داد. اکنون در سال ۲۰۲۴، خودروهای خودران پیشرفت زیادی کرده‌اند، اما هنوز به سطحی که ماسک پیش‌بینی کرده بود (Level 5)، نرسیده‌اند. این مثال نشان می‌دهد که حتی برای یک نابغه مثل ماسک، پیش‌بینی‌های مرتبط با فناوری‌های پیشرفته همیشه با واقعیت فاصله دارد.
آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای پزشکان و وکلا را بگیرد؟
بیایید کمی واقع‌بین باشیم. هوش مصنوعی قطعاً پتانسیل بالایی دارد. در حال حاضر، سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند در تشخیص بیماری‌ها، بررسی پرونده‌های حقوقی و ارائه راهکارهای مختلف کمک کنند. اما پزشکان و وکلا فقط کارشان تحلیل داده نیست.
پزشکان باید با بیماران تعامل داشته باشند، حس همدردی نشان دهند و تصمیم‌های حیاتی بگیرند. این بخش انسانی از کار، چیزی نیست که هوش مصنوعی به راحتی بتواند جایگزینش شود.
وکلا هم علاوه بر دانش حقوقی، باید بتوانند از قوانین به شکل خلاقانه و استراتژیک استفاده کنند و در مواقع حساس مذاکره و تصمیم‌گیری کنند. این وظایف نیاز به درک عمیق انسانی دارند که هوش مصنوعی فعلاً قادر به انجامش نیست.
چالش‌های پیش روی هوش مصنوعی
جایگزینی مشاغلی مثل پزشکی و وکالت با هوش مصنوعی، به چیزی بیش از تکنولوژی نیاز دارد. مسائل اخلاقی، حقوقی و اجتماعی بزرگی در این مسیر وجود دارند. آیا یک بیمار حاضر است تصمیم‌های حیاتی درباره سلامت خودش را به یک ماشین بسپارد؟ یا آیا یک متهم ترجیح می‌دهد وکیلش یک الگوریتم باشد؟
علاوه بر این، هوش مصنوعی هنوز از نظر دقت و اطمینان در بسیاری از حوزه‌ها با مشکلات جدی روبه‌رو است. حتی پیشرفته‌ترین الگوریتم‌ها هم می‌توانند دچار خطا شوند و این خطاها در حوزه‌هایی مثل پزشکی یا حقوق، پیامدهای جبران‌ناپذیری دارند.
چرا ماسک چنین حرف‌هایی می‌زند؟
ایلان ماسک فقط یک مهندس یا مخترع نیست. او یک معامله‌گر و بازاریاب بسیار حرفه‌ای است. صحبت‌های او، علاوه بر این‌که توجهات را جلب می‌کند، اغلب برای ایجاد هیجان و اعتماد به پروژه‌هایش نیز مطرح می‌شوند. ماسک به خوبی می‌داند که چگونه آینده را جذاب‌تر از چیزی که هست نشان دهد.
باید نگران باشیم یا امیدوار؟
هوش مصنوعی بدون شک آینده مشاغل را تغییر خواهد داد. این فناوری می‌تواند در کنار پزشکان و وکلا به آن‌ها کمک کند تا کارشان را سریع‌تر و دقیق‌تر انجام دهند. اما این‌که بخواهد به این زودی جایگزین آن‌ها شود، کمی دور از واقعیت به نظر می‌رسد.
نتیجه‌گیری
ادعای ایلان ماسک درباره جایگزینی پزشکان و وکلا توسط هوش مصنوعی، شاید بیشتر یک زنگ هشدار باشد تا یک پیش‌بینی نزدیک. اگرچه پیشرفت‌های فناوری چشمگیر است، اما هنوز چالش‌های بزرگی برای تحقق چنین آینده‌ای وجود دارد. بهتر است به جای نگرانی از جایگزینی کامل، به فرصت‌هایی که این فناوری در بهبود کیفیت مشاغل ایجاد می‌کند فکر کنیم.
